Pistlar | 30. október 2016 - kl. 21:55
Hvenær drepur maður mann lætur Laxness Jón Hreggviðsson spyrja til að fipa viðmælanda sinn eða hvenær var það að við rákumst við fyrst á einhvern tiltekinn vísnasmið, fórum að veita stökunum eftirtekt sem og höfundareinkennum hans. Sigurður á Jörva í Hnappadal á margar vísur í vísnabók Sveinbjarnar Beinteinssonar, Lausavísur frá 1400-1800 og vísast er að þar hafi ritarinn fyrst rekist á vísur þessa geðstirða hagyrðings. Já, það þarf máttugt hugarflug til að hæla þögn og fýlu í sömu línunni – og setja þar niðurstöðuorð vísunnar:
Daglegt brauð er dauflegt hér
með deilu og þungum orðum.
Þykir hátíð þegar er
þögn og fýla á borðum.
Þegar vinnumaðurinn fór kvað Sigurður:
Þó hér færist fátt í lag
feginn verð ég hinu
að fjandinn burt í fyrradag
fór af heimilinu.
Og enn heldur hann áfram að kvarta yfir heimilisófriði:
Þó ég fari margs á mis
mundi ég una högum
ef friðarögn til fágætis
fengi á sunnudögum.
Þó Sigurður sé kenndur við Jörfa og byggi þar lengst, bindast margar vísur hans kirkjustaðnum Fitjum í Skorradal en þar bjó Sigurður nokkur ár með seinni konu sinni:
Fitjar eru falleg jörð,
fyrnast þó að kunni.
Hún er vel úr garði gjörð
af Guði og náttúrunni.
Óspar er Sigurður að gera grín að sjálfum sér, hann situr í landi þegar hinir róa:
Sigurður hræðist sjó og vind
sérleg er hans viska
hann er að smíða hlóðagrind
þá hinir róa og fiska.
Halldóra B Björnsson, systir Sveinbjörns á Draghálsi, gerði vísnaþætti fyrir Sunnudagsblað Tímans sumarið 1964 og segir þar um Sigurð að hann hafi ort jafnhratt og aðrir mæltu fram laust mál og vísuna næstu á Sigurður að hafa ort þegar hann sá til skötuþjófsins
Stal hér mötu, stór sem jötunn,
strákur grófur.
beygði af götu, bölvaður skötu-
barðaþjófur.
Sigurður var uppi á sama tíma og Guðmundur Ketilsson, hið orðhaga skáld á Illugastöðum á Vatnsnesi. Ýmislegt eiga þeir sameiginlegt, yrkja um það hversdagslega, eru harla grínagtugir og eru ósínkir á eigin persónu til að skapa sér vísuefni. Guðmundur sagði rekadrumbinn hafa rekist rétt upp í hann Sigurð granna sinn og lét Illugastaðasteina senda sér sjálfum tóninn og hvessti heldur hæðnisbroddinn:
Engin voru verk hans góð,
en víða hálfmynd nokkur.
Gvendur heitinn hefur þjóð
hnoðað brauð af okkur.
Þáttur Halldóru BB um Sigurð http://stikill.123.is/blog/2016/10/29/756128/
Sigurður í Jörfa: http://bragi.info/hunafloi/visur.php?VID=27068
Illugastaðasteinar: http://bragi.info/hunafloi/visur.php?VID=24791
Eldra stökuspjall: http://www.huni.is/index.php?pid=13